مقدمه:

رشد صنعت گردشگری در سال های اخیر در ایران، باعث شده که وب سایت های زیادی در این حوزه ایجاد گردد و در این بین، سفرهای هوایی با توجه به مزایایی که دارد طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است. اگر شما نیز اقدام به خرید بلیت هواپیما کرده باشید به اصطلاحاتی بر می خورید که لازم است اطلاعاتی در مورد آن ها داشته باشید. یکی از این عبارت های پرکاربرد "بلیت چارتر" است که در ادامه قصد داریم توضیحات کاملی در رابطه با بلیت چارتر بدهیم.

مفهوم چارتر

چارتر(charter) یک کلمه لاتین به معنی دربست اجاره کردن است که این مفهوم در تمامی حوزه های حمل و نقل اعم از سفر هوایی، دریایی و زمینی کاربرد دارد اما در ایران بیشتر در حوزه سفرهای هوایی(پرواز) گسترش یافته است. عدم توانایی فروش بلیت های هواپیما و همچنین عدم تمایل به فروش بلیت هواپیما به صورت تکی (به خاطر سختی های موجود) باعث شده که برخی شرکت های هواپیمایی اقدام به واگذاری پروازهای خود به آژانس های هواپیمایی کنند، به همین دلیل است که واژه چارتر به وجود آمده است.

در واقع چارتر به عملی گفته می شود که یک آژانس هواپیمایی تمامی یا بخشی از بلیت های یک شرکت هواپیمایی را در مسیر پروازی خاص و برای مدتی معلوم خریداری نماید. به شرکت هواپیمایی (مثل زاگرس، تابان، کاسپین ...)که پروازهای خود را واگذار می کند، چارتر دهنده و به آژانس هواپیمایی که پرواز را خریداری می کند، چارترکننده می گویند. آژانس های هواپیمایی در صورت چارتر کردن پرواز، هزینه کمتری نسبت به خرید بلیت هواپیما به صورت تکی پرداخت می کنند، به همین دلیل خرید به صورت چارتری برای آژانس های هواپیمایی مقرون به صرفه تر است. معمولا آژانس های هواپیمایی پروازها را در مسیرهای پر رفت و آمد مثل تهران مشهد، تهران کیش، تهران استانبول و ... چارتر می کنند. و سایت های زیادی هستند که این پروازهای چارتر را نمایش می دهند، یکی از بهترین سایت ها در این زمینه پا به پا 24 است.

بلیت چارتر :

دو نوع بلیت هواپیما وجود دارد. 1- بلیت سیستمی و 2- بلیت چارتری. بعضی از افراد به اشتباه فکر می کنند که بلیت چارتر همان بلیت ارزان است که احتمالا با توجه به ویژگی هایی که بلیت چارتر دارد این مفهوم اشتباه شکل گرفته است. در حالت کلی بلیت های چارتر ارزان تر هستند ولی نه همیشه. با جستجوی مسیر پرواز در سایت یا اپلیکیشن پا به پا 24 می توانید لیست کاملی از پروازهای سیستمی و چارتری را مشاهده کنید و اگر پروازهای موجود زیاد بود، می توانید تا نزدیک پرواز منتظر بمانید و سپس اقدام به خرید بلیت چارتر کنید که معمولا کمترین نرخ در بلیت چارترِ موجود است ولی برای مناسبت های خاص مثل عید نوروز که مثلا پروازهای خروجی از تهران به کیش زیاد می شود بلیت های چارتر از بلیت های سیستمی گران تر می شود. همانطور که گفته شد آژانس هواپیمایی بلیت های هواپیما را به صورت یکجا و با قیمت کمتری خریداری می کند، بنابراین چارترکننده می تواند نرخ بلیت هواپیما را تا سقف نرخ مجاز فروش بلیت افزایش دهد. چارترکنندگان با توجه به میزان درخواست مردم برای خرید بلیت هواپیما، بلیت های خود را نرخ گذاری می کنند؛ یعنی زمانی که تقاضا زیاد باشد قیمت بلیت چارتر را افزایش داده و در صورت کم بودن درخواست ها برای رزرو بلیت هواپیما، قیمت را به پایین ترین سطح ممکن می رسانند تا ضررهای خود را به حداقل برسانند.

انواع چارتر هواپیما:

الف. فول چارتر(full charter) یا اجاره کامل صندلی های هواپیما زمانی است که یک آژانس هواپیمایی تمام صندلی های هواپیما را در مسیری خاص و برای مدتی معلوم اجاره می کند. البته بعضی از آژانس های هواپیمایی بزرگ کل پروازهای شرکت های هواپیمایی را در تمام مسیرها و به صورت سالانه چارتر می کنند و بعضی از این بلیت های هواپیما را به آژانس های کوچکتر واگذار می کنند. ب. سیت چارتر(seat charter) یا اجاره بخشی از صندلی های هواپیما زمانی است که یک آژانس هواپیمایی تنها بخشی از صندلی های یک پرواز را در مسیری خاص و برای مدتی معلوم اجاره می کند. آژانس ها می توانند تعدادی از صندلی ها را به صورت مستقیم از شرکت هواپیمایی بگیرند یا اینکه با آژانس های چارترکننده بزرگ تر قرارداد ببندد که در هر صورت به آژانسی که تعدادی از بلیت های هواپیما را در اختیار دارد، سیت چارترکننده یا چارترکننده پرواز می گویند. این نکته را هم در نظر داشته باشید که بعضی از شرکت های هواپیمایی تمامی صندلی های هواپیما را واگذار نمی کنند و برای کنترل بازار ممکن است تعدادی از صندلی های هواپیما را خود به صورت مستقیم به فروش برسانند که به این بلیت ها، بلیت های سیستمی می گویند.

مسئولیت آژانس ها و شرکت های هواپیمایی در مورد بلیت چارتر:

آژانس هواپیمایی در رابطه با قیمت گذاری، کنسلی و استرداد وجه بلیت چارتر کاملا مستقل عمل کرده و هر آژانس سیاست های خاص خود را دارد ولی مسئولیتی در رابطه با تاخیر پروازها، کنسلی پرواز، بروز حادثه برای مسافران و هواپیما و ... ندارد و این موارد برعهده شرکت هواپیمایی است.

مزایای بلیت چارتر:

بلیت های چارتر بر خلاف بلیت های سیستمی دارای تغییرات قیمتی بیشتری هستند. اگر کمی حوصله به خرج بدهید و قیمت بلیت ها را به صورت مرتب چک کنید یا از افراد با تجربه کمک بگیرید می توانید بلیت چارتر با قیمت مناسب خریداری کنید. با توجه به توضیحات داده شده ممکن است مسافران، بلیت چارتر هواپیما با اختلاف قیمت زیاد خریداری کرده باشند ولی در یک هواپیما و کنار یکدیگر نشسته باشند. البته ما سعی داریم در سایت و اپلیکیشن پا به پا 24 گزینه ای اضافه کنیم که اگر پرواز به قیمت مورد نظر کاربر در بازه زمانی خاص برسد به کاربر اطلاع رسانی کند تا وقت کاربران پا به پا 24 برای چک کردن مداوم پروازها گرفته نشود. علاوه بر قیمت، بلیت های چارتر از گستردگی زمانی بیشتری برخوردارند و ساعت های بیشتری را پوشش می دهند. به همین خاطر مسافر در پروازهای چارتری حق انتخاب بیشتری نسبت به پروازهای سیستمی دارد.

نکاتی که در خرید بلیت چارتر باید در نظر داشت :

بلیت چارتر از نظر قیمت مقرون به صرفه است ولی معایبی هم دارد که در ادامه سعی می کنیم موارد را توضیح دهیم.
نکته اول اینکه با توجه به اینکه بلیت چارتر از آژانس هواپیمایی خریداری می شود و نه شرکت هواپیمایی، آژانس مختار است که بلیت چارتر را با هر درصد جریمه ای کنسل کند و معمولا آژانس ها در روز پرواز پول بلیت چارتر را برگشت نمی دهند. بنابراین اگر از قطعی بودن سفر مطمئن نیستید بلیت های سیستمی گزینه بهتری است چون حتی بعد از پرواز هم شرکت هواپیمایی طبق قوانین کنسلی که در زمان رزرو بلیت سیستمی هواپیما می توانید ببینید، هزینه بلیت هواپیما را برمی گرداند. نکته دومی که باید در نظر بگیرید این است که اگر می خواهید برای کودک(2 تا 12 سال) بلیت رزرو کنید، بلیت های سیستمی گزینه بهتری است چون در بلیت های چارتری برای کودک مبلغ کامل بلیت دریافت می شود ولی در بلیت های سیستمی برای کودک معمولا 50 درصد مبلغ یک بلیت کامل را پرداخت می کنید. مثلا برای یک خانواده سه نفره با دو بزرگسال و یک کودک حتی در صورت ارزان تر بودن قیمت بلیت چارتر، ممکن است مجموع قیمت بلیت چارتر 3 نفر بیشتر از مجموع بلیت 2 بزرگسال و یک کودک در پروازهای سیستمی شود.
نکته سوم اینکه در صورتی که قیمت بلیت هواپیما در پروازهای سیستمی و پروازهای چارتری برابر بود و با ساعت پرواز سیستمی مشکلی نداشتید حتما بلیت سیستمی را انتخاب کنید تا در صورتی که مشکلی پیش آمد و نتوانستید با هواپیما پرواز کنید، درصد جریمه شما به حداقل برسد.

مرور موارد مهم گفته شده درباره بلیت چارتر :

در مجموع قیمت بلیت چارتر کمتر از بلیت های سیستمی است و در مسیرهای پرتردد و در فصول کم سفر می توانید از این بلیت ها استفاده کنید تا هم در هزینه ها صرفه جویی کنید و هم از خلوتی مناطق گردشگری استفاده برده باشید و این مورد را هم در نظر داشته باشید که قیمت هتل نیز نسبت به فصول دیگر کمتر است و با پرداخت هزینه کمتر می توانید سفری با همان کیفیت یا حتی بالاتر از قبل داشته باشید. همانطور که گفته شد در صورت برابری قیمت بلیت سیستمی و بلیت چارتر، حتما بلیت سیستمی را انتخاب کنید. اگر کودک همراه خود دارید حتما به بلیت های سیستمی هم نگاهی بیندازید و با توجه به شرایط تصمیم گیری کنید.